Gisteren heb ik het symposium Als Normaal Anders Is bezocht in Alkmaar (AFAS Stadion). Dit symposium wordt jaarlijks georganiseerd door Gedragpunt en Helioskoop. Een goed georganiseerd symposium en een inspirerende dag. Hoewel de dag zich richt op mensen die werkzaam zijn in het onderwijs was het voor ouders ook erg interessant. De presentaties zijn deels al beschikbaar op
www.alsnormaalandersis.nl
Ik heb moeten kiezen tussen verschillende workshops en dat was geen makkelijke klus. Het waren alle vier goeie workshops doorspekt met humor en prettige sprekers. Hieronder een verslag
IVO MIJLAND- DE KRACHT VAN KLAGENDE OUDERS
(er is ook een gelijknamig boek)
Bij binnenkomst worden we getracteerd op een dia van Elias, een boegbeeld om over te klagen. Elias heeft gezegd dat de wekelijkse lesuitval te wijten is aan tandartsenbezoek van leerkrachten onder lestijd.
Bij klagen moet je erachter zien te komen wat het verlangen is.
Waarom klagen mensen?
Ivo geeft als voorbeeld de postcodeloterijprijs die in zijn dorp gevallen is. De wijkprijs was een kleurentelevisie. Er is veel over geklaagd.
Ik heb er al een gekocht, wat moet ik met twee televisies, ik moet het ophalen te voet of per fiets, ik wil liever een fiets, niet HD of 3D, 7 loten zijn 7 t.v.'s
Klagen is verbinding maken. Baby's maken al een zacht jammerend geluid.
Soms is het niets, soms is het een boodschap die er echt iets toe doet.
Leerkrachten zijn geneigd er iets van te vinden en willen bewijzen dat ouders het verkeerd zien. Men gaat argumenten geven.
Als voorbeeld wordt het verhaal verteld van het hondje dat voor een tandsteenverwijdering kwam en in de dierenkliniek niet alleen zijn tandsteen kwijtraakte maar ook zijn balletjes. Het baasje klaagde want hij speelde elke avond met de ballen van de hond en dat kon nu niet meer. Er is een hondenfluisteraar bijgehaald en de hond gaf te kennen dat hij het niet erg vond. Baasje eiste naast een klein bedrag ook 1500,- schadevergoeding want door de commotie was het echtpaar aan vakantie toe. Uiteindelijk verloor het baasje de eis en moest zelfs het kleine bedrag teruggeven aan de dierenkliniek.
Een andere reden voor klagen is het mee willen doen, erbij horen. Het is een schreeuw om verbinding.
Blijf in verbinding nooit terugklagen.
De basishouding moet zijn: Fijn dat u klaagt! Klagen is beter dan roddelen (het niet rechtstreeks klagen).
Zie klagen als kans, een aanzet tot verbetering. Een poging om verbinding te maken. Het is een gratis advies. De klagende ouder is ambassadeur: ze lossen het goed op!
Het is een poging tot samenwerking.
Kijk naar jezelf bij klagen. Jouw gedrag heeft effect. Ook al vind je het onrechtvaardig: erkennen ipv negeren. Als de basishouding goed is dan kun je erover spreken. Niet verwerpen. Erkennen is o.k. Probeer het niet te begrijpen want soms zit je ernaast.
Wat is het perspectief van de ouder? Wat is zijn/haar werkelijkheid? Erkenning is niet hetzelfde als gelijk geven. Zeg ja tegen de kijk die de ander op de werkelijkheid heeft. Ouders kunnen gelijk hebben. Als je gezien wordt in je leed dan word je meegaander. Bedenk ook: soms laat de klagende ouder een klein stukje zien en zit er een heel verhaal achter.
ik plus jij min - ik plus jij plus
ik min jij min - ik min jij plus
Communiceer positief.
Ouders hebben ten diepste de intentie om iets beter te maken. Bied ouders een luisterend oor. Bij het luisteren maak je endorfine aan (maakt milder en zachter)
AB HELIOSKOOP - JE KRIJGT WAT JE GEEFT EMIEL VAN DOORN
Elke dag ontmoet je mensen. Het is je eigen keuze om de ander op zijn/haar kwaliteiten te zien, aan te spreken en te ontwikkelen.
In Nederland bestaat geen opleiding op Masterniveau om krachten en kwaliteiten in leerlingen te zien (mens centraal). Opbrengstgericht werken staat in Nederland centraal. Vandaar dat Emiel zijn opleiding in het buitenland heeft gedaan.
We zijn zo getraind om te kijken wat er fout gaat dat we vergeten te kijken wat er goed gaat. Beperkingen staan centraal. Emiel wordt daar verdrietig van.
Hij is een voorstander van passend onderwijs als men het doet zoals het er staat. Van beperkingen/problemen naar mogelijkheden. Van een medisch model naar een sociaal model.
Emiel heeft ontwikkelingspsychologie gestudeerd.
In Nederland werken leerkrachten ontzettend hard, we hebben de hoogste werkdruk aldus OESO.
In Japan doen ze hetzelfde en in Finland beter met 200 uur minder.
Dyslexie is een probleem van de klas niet van de leerling en leerkracht.
We moeten omgaan met verschillen.
Handelingsplan versus individueel ontwikkelingsperspectief.
In een handelingsplan staat de gebruiksaanwijzing door een deskundige. De leerkracht staat centraal en is verantwoordelijk. Een ontwikkelingsperspectief is individueel, het wordt samen met de leerling geschreven. De leerling staat centraal. Welke mogelijkheden heeft deze leerling om...? De leerling is verantwoordelijk samen met ouders en leerkracht(en).
Vroeger dacht ik dat mijn grenzen mijn beperkingen waren Loesje
De relatie gaat voor onderwijs.
Veel leerlingen houden informatie voor zich
Wie heeft de macht, de leerling is de client.
Hij is voor grenzen, niet voor straffen en belonen.
Een relatie definieer je op basis van kwaliteiten.
De veiligheid van het kind is belangrijker dan docent, dat is raar.
Eerst moet de docent zich veilig voelen.
Het kind moet probleemeigenaar worden. Kijk eerst naar kwaliteiten. Met welke kwaliteiten moet je de wereld in? Als je niet voor iemands kwaliteiten gaat, moet je van zijn gebreken afblijven (Emiel van Doorn). Spreek aan op kwaliteiten. Kwaliteiten is de relatie. Dit is medierend leren.
Vanaf 2014 geen Inspectie. Je kunt je eigen visie definieren en daarop gaat de inspectie afrekenen. Hoe je naar een diploma werkt maakt niet uit mits goed gedefinieerd en gepubliceerd. De kijk op passend onderwijs is op het negatieve gericht. Hoe kun je het kind helpen en de maatschappij insturen. Je mag samen fouten maken.
Tegenwoordig gaat het om succeservaringen. Doordat kinderen geen fouten meer mogen maken ontstaat faalangst. De maatschappij rekent ook af op fouten.
Ook de leerkracht maakt een fout in de relationele sfeer. Die maakt een te moeilijke som. Alle cognitieve functies zijn qua structuur bij de geboorte aanwezig maar (nog) niet functioneel. IQ is een cijfer niet de oorzaak. Stel er is een IQ van 80 hoe die 80 is samengesteld is voor ieder kind weer anders.
Gedrag is belangrijker dan leren.
SEMINARIUM VOOR DE ORTHOPEDAGOGIEK DR C.W. VAN OVERVELD
ESCALEREND GEDRAG: HERKENNEN EN HANDELEN
Coordinator Expertisecentrum Gedrag @kvoverveld. Gedragsdeskundige, twitteraar, auteur
Boek Groepsplan Gedrag
Fases acting out model (aflezen in tijd en intensiteit) van Colven.
1. basisrust
2. trigger
3. agitatie
4. versnelling
5. uitbarsting
6. de-escalatie
7. herstel
Basisrust: cooperatief gedrag, lichte correcties
Trigger direct en indirect. Indirect weet je vaak niet bijv. eenzaamheid, wat heeft een kind allemaal in haar/zijn rugzak
Agitatie: emotionele onrust. Ongericht (doelloos) onrust. Of afsluiten of ongericht heel actief.
Versnelling: Gericht gedrag (gericht op provoceren). Uitlokkend. Point of no return. Als hier niet wordt ingegrepen loopt het volledig uit de klauw.
Uitbarsting: controleverlies. Stress blokkeert gedachten, je kunt niet meer normaal denken. Internaliserend (agressie gericht op zichzelf bijv met hoofd tegen de muur bonken of zichzelf met een pen steken) of externaliserend (naar buiten gericht zoals met dingen gooien, een ander aanvallen
De-escalatie: Verward, adrenaline komt langzaam tot stilstand. Geen focus. Anderen beschuldigen. In deze fase de leerling laten
Herstel: Rust komt weer. Nabespreken. Behoefte aan stom repetitief werkje. Weinig zin in interactie
Basisrust werkt rustig aan taak, cooperatief en geen spanningen zichtbaar. In deze fase goed onderwijs. Regels en gedragsverwachtingen. Klassenmanagement. Minimale aandacht aan negatief gedrag. Preventiegesprek. Het is duidelijk wat je wilt horen.
Trigger kan van alles zijn. Goede ontvangst. ABC schema. Patronen. Strategie voor leerlingen: leer leerlingen hoe om te gaan met trigger.
Agitatie. Actief gedrag = onrustige handen en ogen, wispelturig gedrag, geen concentratie. Passief gedrag: staren, dagdromen, geen oogcontact 1-woordzinnen. In deze fase: empathie, alternatief gedrag. Rust, focus op taak. Scheiden van trigger afleiden. Soms visueel. In deze fase kun je kind ook vragen of er behoefte is aan een time-out
Versnelling: Vijandigheid in taal en lichaamshouding provoceren, zeuren, schelden, werk weigeren.
Keep the flow of instruction. Gedragsverwachting en consequenties. Ruimte geven. Langzaam bewegen en praten. Keuze geven. Lage stem. Het kind moet vantevoren weten wat de consequentie is.
Uitbarsting. Naar buiten of naar binnen gekeerd gedrag. Zorg voor een plan. Veiligheid. Klas evacueren. Geen gesprek aangaan. Mogelijk fysiek ingrijpen. Voorspelbaar: wat gebeurt er als het escaleert. Veiligheid moet gewaarborgd zijn. Weerbaarheidstraining
De-escalatie. Verdwaasd, nabijheid zoeken.
Afzonderen. Toezicht. Geen olie op het vuur gooien. Herhalende taken (steeds zelfde opdracht) Instructies geven.
Herstel: Debriefen wat is eigenlijk gebeurd. Consequenties uitvoeren. Gedragsverwachtingen, plan.
Zeggen wat je doet en doen wat je zegt.
DE KRACHT VAN AANDACHT. DOE NIET ZO STOM...PETER MOL
Orthopedagoog, directeur Gedragpunt
Gedrag van leerkrachten heeft enorm grrote invloed op kinderen.
Als een kind zegt rotjuf dan is je eerste gedachte ik sla je kop eraf. Erken dat gevoel bij jezelf.
Als een kind een probleem heeft en het lukt je om ermee aan de gang te gaan, en als het dan goed gaat dat maakt je als leerkracht echt trots.
Peter stond met nieuwe ouders op het schoolplein te vertellen over veiligheid etc. Een leerling begroet hem met een 'ouwe rukker' Daar stonden de ouders van te kijken maar Peter dacht yes! er is goed contact!
Met het passend onderwijs moet een kind met problemen passen in het gewone onderwijs. Soms lukt het rekenen niet maar heeft een kind talenten te over.
We moeten met beide benen op de grond blijven: wat is passend?
Wat is ouderbetrokkenheid? Zoveel mogelijk ouders in de school of goed contact? Voorbeeld van Ivo Mijland: een kind kreeg strafwerk en bracht de volgende dag een briefje mee met de tekst: ik vind dat mijn kind geen strafwerk hoeft te maken. Briefje terug met reactie van de leerkracht: ik vind dat uw kind de vaatwasser niet hoeft uit te ruimen.
Handelingsgericht werken, deden ze dat vroeger dan niet?
Differentieren: hoe effectief is dat?
Eerst een klassikale instructie en dan groepen op niveau.
Plezier in de klas is uiterst belangrijk. Kinderen komen niet naar school om les te krijgen. Het zijn geen uitstroomprofielen.
Termen die je tegenwoordig veel hoort zijn tussenvoorzieningen, trajectklassen, stip aan de horizon. Laatst had Peter een uur vergaderd en was het woord kind nog niet gevallen.
Je moet worteltjes niet telkens uit de grond trekken om te controleren of ze groeien.
Als een leerkracht een perfect volgsysteem hanteert en hij merkt nieuwe schoenen niet op ben je nergens.
Een elementaire fout in het passend onderwijs is de wereld verdelen in gewoon en speciaal gehandicapt of normaal. Dan krijg je twee soorten onderwijs. Het moet om kinderen gaan!
Inclusief onderwijs is voor elk kind gewoon onderwijs. Maar hoe moet dat als je twee armen mist. Nou o.k. een arm erbij. Je bent ook niet een beetje zwanger. Men moet kijken: wat is voor dit kind het allerbeste onderwijs. Er zijn twee soorten mensen: mensen die de wereld in twee soorten mensen verdelen en mensen die dat niet doen.
De opvoeding wordt interessanter boven het middel (leren)
Wat zijn de talenten, waar is het kind goed in?
Van zaadje tot karbonaadje (k.i. groei en uiteindelijk een vers product)
Er is veel meer techniek in het onderwijs. Wat is het uitgangspunt, het kind of de maatschappij? Het kind. Denk op een andere manier.
Ouders en leerkrachten hebben elkaar nodig. Op de ouderavond zit juf Anja op haar bureaustoel en staan er twee kleuterstoeltjes voor de ouders. Ouders zijn gelijkwaardig maar niet gelijk. De leerkracht is voor de ouder mevrouw Gerritsen i.p.v. juf Anja. Ouders sturen hun kind naar school. Daar moet het goed zijn. De ouder is net als de leerkracht die een collega eventjes zijn auto uitleent. Je gaat kijken of er geen krasjes opzitten.
Een pestprotocol is mooi maar het gaat er om wat de docent er mee doet.
Maak je er een probleem van of is het een probleem? En voor wie is het een probleem? Gedragsprobleem: je hebt en bent emotie. Je kunt niet alles begrijpen.
Ook kinderen met Down kunnen goede dingen leren. Rennen in de gang doe je niet ook niet als het kind een diagnose heeft. En sommige kinderen zijn echt vervelend.
Niets doen is kindermishandeling. Geef grenzen.
Wie vangt dat kind op? Wie heeft het dan gegooid?
Sommige kinderen willen niet aangeraakt worden. Blijf consequent. Jij moet bepalen. Er is bepaalde kennis nodig maar ook een bepaalde. En houd eigenheid.
Je vak is leerkracht, niet psycholoog of orthopedagoog. Denk nuchter na, kijk en stel grenzen. Etiketten: het is niet 1 beeld maar geeft een handleiding. Hoe moet ik handelen? Maar zie niet alleen de afwijking. Kijk naar talenten. Het is een andere manier van kijken. Het kind is niet de handicap maar je moet er wel wat van weten.
15 januari
Miek Wijnbergen
