blog Remko Iedema over transitie jeugdzorg

Hieronder een bijdrage van Remko Iedema.
Remko Iedema is medeverantwoordelijk voor de tranistie Jeugdzorg in de gemeente Apeldoorn. Remko is auteur van het boek je kent er een of je bent er een , succes met je ADHD, over ADHD en hij is ervaringsdeskundige. Remko zit ook in de redactie van de ADHD-glossy.

Zorg over Jeugdzorg

Veel ouders maken zich zorgen over hoe het straks verder gaat. Het kabinet overweegt om veel minder medicatie te vergoeden en gooit ook nog eens het hele stelsel van Jeugdzorg op de kop. Ik krijg hier vragen over. Niet zozeer als persoon met ADHD, maar omdat ik bij een gemeente werk en ook de toekomst van Jeugdzorg in mijn werkpakket heb. Nou ja, vragen, “zorgen” is een veel beter woord. Veel zorgen, grote zorgen. Zo las ik een bericht van een moeder die bang is dat haar kinderen “ten prooi” vallen aan de gemeente. Mijn reactie? Ik word er heel nieuwsgierig van.

Wat is er aan de hand? Het kabinet heeft besloten om veel zorg voor burgers over te hevelen naar gemeenten. De gedachte is dat, van alle overheden, gemeenten het dichtst bij hun burger staan. De gedachte is ook dat de gemeente slimme combinaties kan maken en zo geld kan besparen. En voor de zekerheid heeft het kabinet alvast forse besparingen ingeboekt. Bij Jeugdzorg hebben we het over 15%. Omdat de vraag naar jeugdzorg stijgt gaat het eigenlijk om meer.

Wat hieronder ligt is de gedachte dat meer goedkope hulp moet worden ingezet en minder dure hulp. Zogenaamde multi-problem gezinnen kunnen tonnen (!) per jaar kosten. Door de wijze van financieren duren hulpverleningstrajecten soms lang, terwijl dat niet altijd hoeft. Dit gaat niet alleen over jeugd. Het gaat om alle zorg. Zo merk ik bijvoorbeeld dat mijn huisarts meer zelf doet en minder doorverwijst. Hier zit dezelfde gedachte achter.

Is er een reden om je zorgen te maken? Deels wel. Want gemeenten moeten dat hele bouwwerk voor de Jeugdzorg nog ontwerpen. Er wordt druk geëxperimenteerd. De resultaten zijn bemoedigend: de gedachte van snelle, kortdurende hulp heeft zijn grenzen, maar blijkt wel te werken. Ook worden synergievoordelen zichtbaar. Want gemeenten kunnen ook een relatie leggen met andere belangrijke gemeentelijke taken. Denk bijvoorbeeld aan minimabeleid en schuldhulpverlening. Tegelijkertijd is het bouwwerk nog lang niet klaar. Ouders weten wel wat ze hebben, maar niet wat ze krijgen. Daar zou ik zelf ook kriebelig van worden. En dat het kabinet zit te prutsen aan het vergoedingenstelsel maakt het geheel onoverzichtelijk. De mogelijkheid dat ADHD-medicatie niet meer vergoed wordt is onrustbarend en legt een hypotheek op de gemeentelijke uitvoering.

Sommige zorgen zijn overtrokken. Dat pillen worden vervangen door een regisseur, zoals de Volkskrant kopte, is onzin. Wie serieuze hulp nodig heeft zal serieuze hulp blijven krijgen. Daarnaast gaat zo’n regisseur niet over medicatie, daar hebben we nog altijd de huisarts voor. Wel gaat de vanzelfsprekendheid eraf. Als iemand zonder indicatie snel geholpen kan worden, wie is daar dan tegen?

Overheden moeten goed in de spiegel kijken en nog beter luisteren. Zo heb ik de communicatiedeskundigen van mijn gemeente opdracht gegeven om te beginnen met een luisterfase: al die zorgen, maar ook ideeën, ik wil het horen. Ik hoop dat gemeenten daarmee een perspectief kunnen geven dat ouders aanspreekt, of op zijn minst duidelijkheid geeft. Maar ook aan ouders en aan sommige deskundigen die te hoop lopen tegen de veranderingen doe ik de oproep om het hoofd leeg te maken en te luisteren. Als we samen bouwen aan dat nieuwe Jeugdzorg, zou er wel eens meer mogelijk kunnen blijken dan je nu zou denken.